Akaryakıt Yangınları

Günlük yaşantımızın türlü alanlarında kullandı­ğımız benzin, gaz yağı, motorin uçak yakıtı fuol-oil yer altından çıkarılan ve adına ham petrol denilen ağır sıvı bir maddeden el­de edilir. Yanıcı ve akıcı olduklarından genel olarak akaryakıt adı verilir.
Ham petrol yer altından çıkarılan, koyu renkli pekmez kıvamında bir sıvıdır. Bazı bilim adamlarına göre; milyon­larca yıl önce deniz diplerinde her türlü hayvan ve bitki artıklarının birikerek örtülmesi ve uzun yıllar yer sarsıntıları ile yüksek basınca maruz kalmaları sonucu ham petrol oluşmuştur.
Bu sıvanın yüzlerce yıl önce insanlar tarafın­dan bilinmiş olmasına karşın, burgu ile toprağı delip yeryüzüne çıkarma işi ilk kez 1859 yılında Amerikalılar tarafından başarılmıştır.
Yer altından çıkan ham petrolün rafinerilerde arıtılması sonucu benzin, mazot, uçak yakıtı, gazyağı, katran, zift, fuol-oil, gibi akaryakıt maddeleri elde edilir.

D.3-a )Akaryakıtların Özellikleri: Ham petrol sıvı halde iken yanmaz ancak buhar haline geçip hava ile belli bir oranda karıştıktan sonra yanabi­lir. Tüm akaryakıtlar böyledir. Bir litre benzin buhar haline ge­çince 30 litre yanıcı buhar elde edilir.Akaryakıt buharları zehirlidir. Canlılar tara­fından teneffüs edilmesi sakıncalıdır. Havadan 3-4 kez daha ağırdır. Yüzeye yakın hava kısımlarında birikir. Bu buhar birikintile­ri uygun bir rüzgarla dağılabilirler. Sakin rüzgarsız havalarda teneffüs eden canlılar ve yangın bakımından çok tehlikelidir.

D.3-b )Akaryakıtların Yanması: Akaryakıt buharlarının yanmaya başlamaları için açık alev veya ateş ile temasa gerek yoktur. Yanma noktalarına ka­dar ısınmaları veya bu noktaya kadar ısınmış bir cisim ile temas etmeleri alevlenmek için yeterlidir. Akaryakıtların yanabilmesi için buhar haline gelerek hava ile karışması zorunludur. Benzin düşük sıcaklıklar­da bile buhar haline gelebilir. Mazot, uçak yakıtı, gazyağı gibi ağır akaryakıtlar ısıtılmadıkça buharlaşmazlar. Akaryakıt buharları belli bir miktar hava ile karışım yaparsa yanıcı duruma gelir. 100 lt. hava içinde 1-7 lt. arasında akaryakıt buharı olan karışım yanıcı olur.

D.3-c )Akaryakıt Yangınları Nasıl Oluşur: Genel olarak akaryakıt yangınları şu şekiller­de oluşur.

* Açık kaplardaki akaryakıtın buharlaşarak çevreden ateş alması.
* Temizlik nedeniyle benzin ve gazyağı gibi petrol ürünlerinin kullanılması sonucu oluşan buharların ateşle teması ile,
* Akaryakıt tanklarının temizlenme amacı ile kapaklarının açılması sonucu çevreye dağılan buharların ateşle teması.
* Akaryakıt buharlarının bulunduğu yerlerde çalışan motorlardan çıkan kıvılcımlarla temas etmesi.

D.3-d )Akaryakıt Yangınlarının Söndürülmesi: Akaryakıt yangınları genellikle dolum ve boşaltım tesisleri, depolama tesisleri (Depolama tankları) ve nakliye sırasında tankerlerde meydana gelmektedir. Akaryakıtlar sıvı mad­deler olduğundan depolanmaları ve kullanılmaları sırasında kapalı kaplarda bulundurulmaları zorunludur.Bu tesis ve nakil araçlarında her hangi bir ne­denle meydana gelen yangınlara müdahale etme metodu, kitabımızın başında da belirttiğimiz gibi yangın söndürme prensiplerinden boğma ile yangın söndürmedir. Bu sistemde yanıcı madde ile havanın iliş­kisi kesilmelidir. Bu alakayı ortadan kaldırmak için çeşitli madde­ler kullanılmaktadır. Bu maddeler;
* Su: Su akaryakıt yangınlarında pulverize şeklinde kullanıldığı taktirde hem soğutucu hem de havayı kesici özelliği dolayısıyla yangınları söndürebilmektedir. Ancak su akaryakıtlar-dan ağır olduğu için belli bir müddet sonra dibe çökecektir. Yangın söndürülürken suyun sis yapıcı lanslar vasıtasıyla yoğun şekilde işlenmesi gerekmektedir.
* Karbondioksitli, kuru kimyevi tozlu ve halojenli maddeler: Her üç maddeden karbondioksit ve halojenler gaz maddeler olup diğeri ise toz halindedir. Bu tür maddeler başlan­gıç halindeki yangınların söndürülmesinde önemli rol oynar. Yangı­nın büyümesi halinde söndürmede zorluklar ortaya çıkabilir.
* Köpük: Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde en etkili söndürücü köpüktür. Özgül ağırlık bakımından akar­yakıt, yağlar ve sudan daha hafiftir. Kütlesi küçük kabarcıklar şeklinde olup, yanan maddenin üzerinde 15-20 cm. kalınlıkta bir örtü oluşturarak yanan maddenin hava ile ilgisini keser. Köpüğün rüzgar ve ısıya dayanıklı olması, düşey ve yatay yüzeyleri kapla­ma özelliği akaryakıt yangınlarında ana söndürücü madde olarak kullanılmasını gerekli hale getirmiştir.Akaryakıt tank ve tankerlerinde meydana gelecek bir yangının söndürülebilmesi öncelikle hava ile teması sağlayan kapakların kapatılması suretiyle yangının söndürülmesine çalışılmalıdır. Ancak böyle bir durum mümkün değilse yangının söndürülmesinde su ve köpük birlikte kullanılmak suretiyle yangının söndürülmesine çalışılmalıdır. Bunun yöntemi şu şekilde olmalıdır. Akaryakıt tank ve tankerlerinde meydana gelen yangınlarda meyda­na gelecek yüksek ısıdan dolayı direkt olarak köpük işlemek sakıncalıdır. Öncelikle pülverize (sis) halde su işlenecek tankın soğumasının sağlanmasına çalışılmalı, işlenen suyun dibe çökmeye başlamasından sonra köpük işlenmelidir. Su işlenildiği zaman aynı anda hem soğutma hem de ısı dolayısıyla oluşan buhar ile boğma et­kisi göstereceğinden köpük işlemeden de yangının söndürülmesi çoğu zaman mümkün olabilmektedir.Hangi durumda olursa olsun akaryakıt yangınla­rının kontrol altına alınması ve söndürülmesinde önce su yağmurlama sistemiyle daha sonrada köpükle birlikte işlenmelidir.

 
FİREMEDİC
 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol