ARAÇ YANGINLARI


Genelde araç kundaklanmasının belli nedenleri vardır, ancak araçlar temelde hep aynı nedenlerle yakılır. Kundaklamada en çok saptanan neden sahtekarlıktır.
Çağdaş araçların yanabilirliği hususunda tüm uzmanlar hemfikir değildir, ancak araç kundaklamasının belirlenebilmesinde çeşitli fiziksel göstergeler söz konusudur. Yeni model araçlarda beraberinde yeni sorunları da getiren modifiye yakıt ve egzos sistemleri bulunmaktadır.
KAZA İLE ARAÇ YANGINLARI OLASILIĞI
Araç yangınları kaza ile de meydana gelebilir ve araçlar aşağıda belirtilen çeşitli nedenlere dayanan yangınlar sonucu tahrip olabilir.
Yanan sigara veya puroların yanlış veya dikkatsizce kullanılması,
Yanıcı sıvı sızıntıların bazı tutuşabilir kaynaklarla temas etmesi, veya
Mekanik donanımda aşırı ısınmaların olması
Kaza ile çıkan yangınlarla araçlar tamamen tahrip olabilirler. Ancak, kaza ile çıkan çoğu araç yangını sınırlı derecede ve aracın belli bölgelerine hasar verirler, aracın komple tahrip olmasına yol açan çoğu yangının ise kundaklama nedenli olduğu düşünülmektedir.
ÇAĞDAŞ ARAÇ GÜVENLİĞİ TASARIMI
Üreticiler aracın elektrik sistemlerinin tasarımında temel bir yangın güvenliği getirmektedirler. Aşırı elektrik yüklenmesine karşı olan koruma kısa devre kaynaklı hasarları sınırlayabilmektedir. Kısa devreden kaynaklanan hasarlar genelde ilk sigorta hattı ile kısa devre sigortası arasındaki kablolarda meydana gelir. Donanım ve aksesuarlardaki kısa devreler çoğunlukla yalnızca belli bölgelerde hasara neden olurlar. Elektrik yalıtımında kullanılan malzemelerin genel yangın hasarına nadiren etkisi bulunur.
Yeni geliştirilmiş yakıt sistemlerinde (serbest hava geçişsiz) infilak tehlikesi olup, bu bölümde söz konusu sistemler üzerinde durulacaktır.
Eski tip yakıt sistemlerinde tutuşabilen yakıt buharları yakıt deposundan dışarı çıktığından çoğunlukla infilak tehlikesi söz konusu değildir. Bu buharlar yakıt deposunun dolum ağzında veya yakınında uçup giderler.
Metal yakıt boruları, eğer içlerinde emilen ısıyı dağıtılabilen sıvılar bulunuyorsa nadiren erirler.
Yangın güvenliği tasarımında esas alınan aracın iç mekanıdır. Araç döşeme kumaşları çoğunlukla çabuk tutuşmayacak biçimde imal edilmektedir. Kauçuk dayanaklar ekseriya yangın ataklarına karşı dayanıklıdır. Sürekli alev teması veya ısı çarpması olmayınca yangın kesilmektedir.
Yangın çıkma nedenleri arasında genelde hafif derecede tutuşma olasılıkları söz konusu olsa bile, yakıt ve ateşleme kaynakları araç tasarımlarında çoğunlukla azami ölçüde birbirlerinden ayrı tutulmaktadır. Bu konuda ateşleme sisteminin daima incelenmesi gerekir.
KUNDAKÇILIK VE ARAÇ YANGINLARI
Kundakçılık nedenli araç yangınlarında değişmeyen birkaç gerçek vardır. Belirsiz ekonomik dönemler araç yangını sayısını etkiler ve güç ekonomik koşulların olduğu zamanlarda kundakçılık nedenli araç yangınlarında belirgin bir artış meydana gelir.
Aracın yakılmasında araç mülkiyetinin etkisi vardır. Yangın sonucu çoğunlukla özel mülkiyete ait şahıs araçlarının tahrip olmasına karşın şirket araçları (filo, kamu araçları vb.) nadiren yangından tahrip olmaktadır.
Araç kullanıcısının veya sahibinin cinsiyeti ile araç yangınları arasında bir ilişki vardır. Kullanımdaki toplam araçların asgari yarısının bayanlar tarafından kullanılmasına karşın, kadınlar tarafından kullanılan yakılmış araç sayısı yangın tarihi itibariyle % 2’den daha azdır. Ancak, bu eğilim değişim gösterebilir.
Peşin parayla satın alınan araçlar nadiren yakılırken krediyle alınmış araçlar daha fazla yakılmaktadır. Bunun istisnaları, araç sahibinin çok fazla acil nakde ihtiyaç duyması veya aracın fazla benzin tüketmesi ve aracın başkasına satılamamasıdır.
Sigortasız araçlar tamamen araç kaybına neden olan yangınlara nadiren maruz kalırken, sigortalı araçlar daha fazla yakılmaktadır.
Araç kullanıcılarının ve/veya yolcularının yangından yaralanmaları da kundakçılık eylemlerinin göstergesi olabilir. Yaralanmalar yanan araca benzib vb. yanmayı hızlandırıcı maddeler atılmasından kaynaklanabilir. Diğer hikayeler ekseriya kundakçılık eyleminin gizlenmesi için yaralı araç kullanıcısı ve/veya yolcu tarafından uydurulur.
Yangının çıkış zamanı olası kundakçılık eylemi ile ilgilidir. Az sayıda yangın gündüz saatlerinde meydana gelirken pek çok kundakçılık nedenli araç yangını gece geç vakitlerde olur.
Aracın bulunduğu yer de önemlidir. Pek çok kundakçılık nedenli araç yangını, kentten uzak yollarda, arka sokaklarda, boş otoparklarda veya eylemi gizleme olanağı sağlayan diğer yerlerde meydana gelmektedir.
Kırsal alanlar komple araç tahripli yangın olayı sayısını etkileyebilmektedir. Bu gerçek bölgesel yaşam standardı ile ilgili olabilir, statünün daha az önemli olduğu kırsal veya çiftlik bölgelerindeki yangın olayları, yaşam standardının önemli olduğu yüksek nüfuslu bölgelere kıyasla daha azdır. (Ancak, bu eğilim değişim gösterebilir.)
Kayıt ve Deneyimlerin Sonuçları
Aracın komple kaybına neden olan bazı araç yangınları elde olmayan nedenlerden kaynaklansa da, komple araç kayıplı araç yangınlarının çoğunun kundakçılık nedenli olduğu düşünülmektedir.
Aracın komple kaybına neden olan araç yangınlarına bakıldığında, komple araç kaybı sözcükleri bir sigorta eksperi tarafından belirleneceği gibi aracın tamamen kaybı ile değil, aracın fiziksel hasarı ilgilidir.
Araçla İlgili İki İnceleme Gerekli Olabilir.
Bir araç yangınına ilişkin doğru araştırma yapmak için gerekli olabilen iki tür araç incelemesi söz konusudur. Bunlar;
Olay yeri incelemesi ve
Araç üzerindeki ayrıntılı incelemedir
Yangın müfettişi bazen yanmış bir aracın olay yerindeki ayrıntılı incelemesini tamamlayamaz. Böyle olursa yanmış araç olay yerinden kaldırıldıktan sonra aracı ikinci kez incelemek gerekebilir. Olay yerinde hangi işlemlerin tamamlanması gerektiğini belirlemek yangın müfettişinin sorumluluğundaki bir iştir.
Bir aracın esas olay yerinden ikinci bir yere kaldırılması gerektiği takdirde, yangın müfettişinin veya bazı kamu görevlilerinin, daha önce de üzerinde durulduğu gibi izleme ve koruma zincirinin kaybolmaması için aracın yanında kalmaları gerektiği unutulmamalıdır.
OLAY YERİ İNCELEMESİ
Burada üzerinde durduğumuz inceleme aracın kendisinin değil aracın çevresindeki yerin incelenmesidir. Bu inceleme soruşturmanın önemli bir bölümü olup, bulunabilen kanıtlarla soruşturmanızı ya doğru yönlendirecek ya da bu dosyayı kapatacaksınız.
Ayak izleri
Olay yerinde araç sahibinin ayak izleri bulunabilir. Ayak izlerinin teşhisi, aracın çalındığı ve sonra da yakıldığı biçimindeki araç sahibi ve/veya araç kullanıcısının uydurduğu hikayelerinin aksini kanıtlayabilir. Ayak izleri, suç ortaklarının teşhisine de yardım edebilir ve aracın olay yerinden ayrılma yönünü gösterebilir. Çoğu ayak izleri itfaiyeciler veya itfaiye aletleri tarafından silindiğinden veya yok edildiğinden bu tür kanıtlar nadiren aracın tam etrafında bulunabilmektedir.
Fren İzleri
Araç fren izlerinin olması veya fren izi olmaması yangın araştırma eksperi açısından birer göstergedir. Ani araç yangınlarında normalde panik halde araç duruşları ve çoğunlukla da fren izleri meydana gelecektir. Fren izlerinin olmaması sürücünün uydurduğu hikayenin aksini kanıtlayabilir.
Benzin Deposu Kapağı
Kayıpsa aracın benzin deposu kapağını arayınız. Bulursanız kapağın yerini not alın ve fotoğrafını çekin. Araç kullanıcısı benzin deposu kapağının infilak sonucu uçup gittiğini iddia ediyorsa, kapağı bir infilak hasar kanıtı olarak inceleyiniz. Kapak bulunursa araç sahibinin ve/veya kullanıcının uydurduğu hikaye veya olayı örtbas etmesi çürütülebilir.
Benzin vb. Yangını Hızlandırıcı Madde Artıkları
Yangını hızlandırıcı madde artıkları aracın yakınındaki veya altındaki topraktan toplanabilir. Aracın altında ek yerleri ve tahliye tapaları bulunduğundan, aracın altına yangını hızlandırıcı bir madde dökülmüşse çoğu zaman bu madde toprağa da dökülür. Kundakçı söz konusu maddeyi araç içine veya araç üzerine dökerken veya saçarken bidondan etrafa dökülen damlalar da olabilir. Kundakçı yangını araçtan belirli bir uzaklıkta başlatabilmek için yangını hızlandırıcı maddeyi aracın arkasındaki bir römorktan da kullanılabilir. Araç altından veya kapı kenarları yanından toprak numuneleri alınız ve bu numuneleri analiz ettiriniz. Sonuçlar şaşırtıcı nitelikte olabilir.
Çevredeki Zarar
Çevredeki alana olan zarar da dikkate alınmalıdır. Toprak üzerinde yangını hızlandırıcı maddelerden veya aracın şiddetle yanmasından kaynaklanmış zararlar olabilir.
Benzin vb. Yangını Hızlandırıcı Madde Bidonları
Söz konusu bidonlar çoğunlukla olay yerinden toplanabilir. Kundakçı bu bidonları yakın çevrede bulunan bir yere atarak saklamış olabilir. Bu bidonları bulmak için olay yerinden itibaren yolun her iki yönünde 100 yardalık mesafe içindeki alanı araştırınız. Bu bidonlar yangın çıkarıldıktan sonra kundakçının bindiği araçtan atılmış olabilir.
ARACIN İÇ MEKANININ İNCELENMESİ
Kundaklama ile çıkarılan araç yangınlarının büyük bölümü aracın içinden başlatılmaktadır, bu nedenle yangın müfettişi aracın içinde çok ayrıntılı bir inceleme yapmalıdır. Soruşturmanın bu kısmı düzgün yapılırsa çok sayıda ipucu ve kanıt bulunabilecektir.
Yangını Hızlandırıcı Madde Bidonları
Bu benzin vb. bidonlar sık sık araç içinde de bırakılır. Kundakçı ekseriya bidonun da yangında yanıp gideceğini, benzin vb. yangını hızlandırma maddesini özellikle bir süt bidonuna koymuşsa bazı durumlarda bunun olabileceğine inanır.
Ancak, çoğu yangını hızlandırıcı madde bidonları bir şekilde kanıt bırakırlar.
Cam şişe kullanılmışsa şişe ağzını ve/veya sıkma halkasını arayınız. Bunlar kalın camdan imal edilmiş olup çoğunlukla bir yangının yüksek sıcaklığına dayanırlar.
Plastik şişe kullanılmış ise erimiş plastik arayınız.
Yangını hızlandırıcı madde metal kaplarda taşınmış olabilir.
Kap, bidon araçta bırakılmış ise yangın söndürüldükten sonra bile hala orada duruyor olabilir. Kabın içinde numune karşılaştırması yapmak için hala bir miktar madde kalabilir.
Benzin vb. yangını hızlandırıcı bir madde bidonunun bulunması, araç sahibinin /kullanıcısının uydurduğu hikayenin veya ileri sürdüğü mazeretin aksini kanıtlayabilir. O çevrede bulunan benzin istasyonlarını veya araç sahibinin /kullanıcısının evlerinin yakınlarını kontrol ediniz.
Sıvı Yakıtlar
Aracın içindeki sıvı yakıtlar ekseriya az kanıt bırakırlar. Ancak koltukların altında bulunan sıvı yakıtlar yangından kurtulabilir ve buradan değerli kanıtlar toplanabilir.
Madde Artıkları
Yangını hızlandırıcı madde artıkları araç içinden elde edilebilir. Bu artıklar genelde en aşağı yerlerde birikir ve döşeme halı kaplamasından, döşeme paspasları içinden veya bunların altından, metal kapı girintilerinden veya lastik rondelaların etrafından toplanabilir.
Yangın müfettişinin koku alma duyusu yakıcı madde artıklarının yeri konusunda işe yaramayabilir. Benzin bir araçta bulunan bir maddedir, onun kokusunun yanmış bir aracın çevresine sinmiş olması normaldir.
Küllükler
Küllükler olası yangını hızlandırıcı maddeler ve diğer kanıtlar açısından incelenmelidir. Fazla sigara dumanı, fazla içki kokusu veya uyuşturucu madde kanıtları bulunabilir. Kağıt mendil, şeker ve/veya çiklet ambalajı gibi maddelerin küllüğe atılmış olması araca iyi bakılmadığının bir göstergesi olabilir.
Küllükte kundakçının yangından önce döktüğü ya da sıçrattığı yakıcı maddeler bulunabilir. Küllükler numune karşılaştırması açısından iyi bir kaynak olabilirler.
Küllüğün incelenmesi araç sahibinin/kullanıcının yangın nedeni olarak uydurduğu atılmış sigara hikayesinin aksini kanıtlayabilir. Kullanılmamış bir küllük araç sahibinin sigara içmediğini veya araçta sigara içilmesine izin vermediğini gösterebilir.
Koltuk Minderleri
Aracın koltuk minderleri pek çok tür köpük kauçuktan veya sentetik maddelerden imal edilmektedir. Bu maddeler ekseriya açık bir ateş ortamı olmadan kolay kolay tutuşmazlar.
Belirli tür köpük kauçuklar, poliköpükler veya köpüklü plastikler açık ateşle hemen tutuşabilirler.( köpük, age plus türü temizleme sıvılarından etkilenebilir.) Bu maddeler tutuştuklarında ekseriya fazla miktarda duman ve yüksek ısı oluştururlar.
Yayların Esnekliği
Koltuk yaylarının esnekliklerini kaybetmeleri için aşırı ısı gerekir. Ulaşılan yüksek sıcaklık köpüğün, sentetik minderlerin veya yastık malzemelerin yanmasının bir sonucudur. Ancak, söz konusu aşırı sıcaklıklar yakıcı maddelerin varlığı nedeniyle de olabilir.
Yay esnekliğinin kaybı aşırı sıcaklıktaki bir yangına işaret etmesine karşın, yangının kundaklama nedenli olduğunu göstermez. Polis araçlarında veya taksilerde olduğu gibi normalde bir koltukta oturan kişinin ağırlığı veya koltuğun kullanım sıklığı da yay esnekliğini etkileyebilmektedir.
Araç Pencere Camları
Aracın camlarının yer ve/veya durumunun araç içindeki yangın türü üzerinde etkisi bulunur. Ancak sıcak hava koşullarında, klima da dikkate alınmalıdır.
Aracın camları kapalı bırakılmış ise yangın kendiliğinden sönebilmektedir. Bu nedenle, bir kundakçı çıkardığı yangını hava ile besleyebilmek için araç camlarını açabilir.
Aracın camı erimiş ise yangın anındaki camların durumunu saptamak için cam kapatma kollarının konumunu kontrol ediniz. Kapı cam kolu alt konumda ise cam açılmış, tersi ise kapatılmış demektir. Erimiş araç camı yüksek sıcaklıktaki bir yangını göstermesine karşın yangının kundaklama ile çıkarılmış olduğu kanıtlamaz.
Kapılar
Araç kapılarının konumu kundaklama eyleminin bir göstergesi olabilir. Araç kapıları, çıkarılan yangının hava ile beslenebilmesi için çoğunlukla kasten açık bırakılmakta veya yangın çok hızlı biçimde büyüdüğünden kundakçının kapıyı kapatmaya zamanı olmamaktadır.
Kapıların açık olmasının gerekip gerekmediğini itfaiyecilere sorunuz.
Direksiyon Kilidi
Direksiyon kilit tertibatının incelenmesiyle çalınmış bir aracın sahibinin uydurduğu hikayeni aksi kanıtlanabilir. Bu konuda, kilit tertibatının hasar görüp görmediğini belirlemek için uzman bir çilingir tarafından detaylı inceleme gerekebilir.
Yangını Söndürme Teşebbüsleri
Yangını söndürme teşebbüslerine ilişkin kanıtlar da dikkate alınmalıdır. Kum, toz toprak veya yangın söndürme maddeleri ekseriya araç içinde bulunabilir. Bunlar, araç sahibinin /kullanıcının hikayesinin aksinin kanıtlanmasında veya doğrulanmasında yardımcı olabilir.
Enkaz Parçaları
Kontak Anahtarı
Araç içinde yapılan enkaz incelemesine kontak anahtarını araştırılması da dahil edilmelidir. Kontak anahtarı yangın çıkması esnasında yerinde ise, kontak eridiğinde aracın döşeme zeminine düşmüş ve kontak tertibatının madeni kısmı içinde gömülü kalmış olabilir. Anahtarın dışarıda kalan kısmı kontakta erimiş olsa bile anahtarın bir kısmının hala kontak tertibatının içinde kalmış olması gerekir.
Çoğunlukla bir tek anahtarın bulunması olağan bir durum değildir, çünkü pek çok insan birden fazla anahtar taşır. Ekseriyetle, anahtarların bir yangından sonra sağlam kalmış madeni bir anahtarlık üzerinde bulunması olağandır.
Araç anahtarlarından veya kontak tertibatından geriye kalan bir şeyler bulmak için kontak tertibatının altına gelen araç döşeme bölümünü daima kontrol ediniz.
Araç sahibi/kullanıcısı ile görüşürken her bir anahtarı dikkate alın ve onları görmek istediğinizi belirtiniz. Bu çalıntı araba hikayesini çürütebilir.
Şahsi Eşyalar
Yangın esnasında araçta bulunan eşyaların belirlenmesi için tüm yolcuların sorgulanması gerekmektedir. Düğme, fermuar veya ayakkabı tabanları gibi pek çok eşyanın varlığı bazı kanıtlar bırakabilir. Tamir aletleri bir araç yangınında kesinlikle yok olmaz ve bunlar hemen teşhis edilebilir özelliktedirler.
Şahsi eşya kalıntılarına ilişkin liste bir sahtekarlık teşebbüsünün belirlenmesine yardımcı olabilir ve kundakçılık aletlerinin kalıntıları araç içinden toplanabilir.
Torpido Gözü
Pek çok araç sahibi torpido gözünde, araç kullanım kılavuzu, haritalar, araç ruhsatı, sigorta kartı gibi eşyalar saklarlar. Boş bir torpido gözü olması genelde şüphe uyandırır.
Torpido gözlerinde ayrıca aracın tamir geçmişi ile ilgili kayıtlar da bulunabilir ve bu bir etken olarak aracın başından daha önce geçen mekanik sorunların belirlenmesine yardımcı olabilir.
Aksesuarların Çıkarılması
Kundaklama nedenli bir araç yangını söz konusu olduğunda, araç sahibi ekseriya aracın aksesuarlarını ileride kullanmak üzere çıkarmaktadır. Araç sahibi bu aksesuarları ileride suç ortaklarına, arkadaşlarına veya yakınlarına verebilir veya satabilir.
Pek çok araç aksesuarı tamamen yanmaz veya erimez ve montaj delikleri ve bağlantı yerlerinde erimiş metal kalır. Boş montaj bağlantı yerleri veya delikleri varsa bunlara şüphe ile bakılmalıdır.
Tüm aksesuarların seri numaraları ile fiziksel açıklamaları, sigorta hasar kanıt belgesi ile ileride karşılaştırılmak üzere kaydedilmelidir.
ARACIN DIŞINDAN YAPILAN İNCELEME
Aracın içinde yapılan incelemede olduğu gibi aracın dışından yapılan bir inceleme de kundaklamaya ilişkin çeşitli göstergeleri ortaya koyabilir. Soruşturmanın bir bölümü harici bir inceleme olarak da yapılmalıdır.
Araç Tavanı
Bir olayda, araç tavanının yangın sonucu çökmesi, kundaklama eylemli bir yangını gösterir bir neden olarak varsayılmış idi. Yeni model araçlarda, çökmüş bir tavan belirli türdeki koltuk yastık maddelerinin yanmasının sonucu olabilir. Tavanın çökmesi tabii ki dikkate alınmalıdır, ancak bu yangının kundaklama sonucu çıktığı kanıtlamaz.
Birden Fazla Yangın
Yangına maruz kalmış bir araçta ekseriya birden fazla yangın olduğunu kanıtlamak pek kolay değildir. Bu saptamayı yapmak için yangın araştırma eksperinin, yangınlar arasında ilişki olmadığını kanıtlaması gerekmektedir.
Aracın Alttakımı
Bir kundakçı aracın altına yakıcı bir madde sıkmış veya dökmüş olabilir. Bunun genelde aracın alttakım üzerinde oluşan isten tespiti mümkündür. Ancak, söz konusu isin yakıt borusundan veya şanzımandan olan bir sıvı kaçağından kaynaklanmadığına dikkat ediniz.
Topraktan numuneler almayı ve yerin fotoğrafını çekmeyi unutmayınız.
Çarpışma Hasarı
Araçta bir çarpışma hasarı olması güçlü bir kundaklama eyleminin göstergesi olabilir. Araç sahibi/kullanıcısı bir vur-kaç kazasına karışmış olabilir veya babasının aracıyla yaptığı bir kazayı gizlemeye teşebbüs eden bir delikanlı/genç kız söz konusu olabilir.
Yangından önceki kaza kaydına (kayıtlarına) ilişkin polis raporlarını kontrol ediniz. Bunlar aracın başından geçen önceki hasarları gösterebilirler. Sigortalı çok yüksek muafiyetli bir sigorta poliçesi olduğundan kaza ile ilgili onarım bedellerini kendisi karşılamak zorunda kalmış olabilir.
Aracın Dışındaki Yangın Hasarları
Aracın yan taraflarından aşağıya akan veya süzülen araç dış yüzeyinde bulunan yakıcı maddeler birer kanıt olabilir.
Lastikler
Lastikler hiçbir zaman bir araç yangınında tamamen tahrip olmaz. Aracın toprak üzerine temas eden kısmı çoğunlukla yangından sonra kalır. Lastiğin bu kalan kısmına lastik kalıntısı denir. Bu lastik kalıntılarının kanıt olarak toplanması gerekir.
Lastik ve lastik kalıntılarını pürüzlü lastik dişleri ve eşit olmayan aşınmalar açısından kontrol ediniz. Bunlar lastiklerin yangından önce değiştirilmiş olabileceklerini gösterebilir.
Lastiklerin halihazırdaki durumu araç kullanıcısının sigorta hasar belgesi ile karşılaştırılmalıdır. Araç sahibi ekseriya araçta yeni, pahalı lastiklerin olduğunu iddia eder.
Orijinal lastikler araç sahibinin veya suç ortağının evine konulmuş olabilir.
Tekerler(Jantlar)
Lastikler gibi aracın teker jantları da yakından incelenmelidir. Bunların çelikten yapılmış olmaları nedeniyle yangında çok fazla zarar görmeyeceklerini unutmayınız.
Bir araç sahibi sıklıkla yangından önce aracın yeni lastiklerini eski lastikleri ile değiştirecektir. Aracın bulunduğu yerlerde toprakta bir kriko izi olup olmadığına bakınız. Kayıp bijon veya bijon somunları olup olmadığı kontrol ediniz, bu parçalar yangın hazırlıkları esnasında kundakçının acelesini gösterirler. Ayrıca dört jantın da aynı renkte olup olmadıklarını ve bunların yedek lastiğin jantı ile uyumlu olup olmadığını görmek için kontrol ediniz. Değilse, bu husus lastiklerin yangından önce değiştirildiklerini gösterebilir ve bunun araç sahibi/kullanıcısı tarafından açıklanması gerekecektir.
ARACIN BAGAJININ İNCELENMESİ
Araç bagajının boş olmasına genelde şüpheyle bakılır. Pek çok insanın araç bagajında daima bir şeyler bulunur. Bir bagajda standart olarak aşağıdaki eşyaların bulunması gerekir.
Yedek Lastik (Stepne)
Yeni araçlarda normal olarak yeni bir yedek lastik vardır. Yedek lastik tekerinin jant rengi ile araç üzerindeki diğer jantların renklerini karşılaştırın veya doğru teker jantı rengini belirlemek için bulunduğunuz yerdeki bayi servisine kontrol ettirin. Yeni model araçlarda geçici bir yedek lastik olacağından jant rengi uyum göstermeyebilir.
Kriko (Aletler)
Pek çok kişi inik bir lastikle ve onu değiştirmeyi sağlayan bir kriko olmadan hazırlıksız yakalanmak istemeyeceğinden bu aksesuarın araçta bulunması gerekmektedir. Ancak, bagajda bir krikonun olmaması yangının kundaklama ile çıkarıldığına ilişkin kesin bir kanıt değildir.
ARACIN YAKIT SİSTEMİNİN İNCELENMESİ
Yakıt Deposu Tahliye Tapası
Aracın yakıt sistemi kundakçıya yakıcı maddesi için mükemmel bir besleme kaynağıdır. Yakıt deposu tahliye tapasını inceleyiniz. (Ancak, yeni model araçlarda tahliye tapası kullanımdan kaldırılmıştır.) Kundakçı varsa tahliye tapasını yakıt aracın altına doğru aksın diye çıkarmış olabilir.
Araç sahibi tahliye tapasının yakıt deposunun infilak etmesi sonucu uçup gitmiş olduğunu iddia edebilir. Ancak, bu iddia tapa dişlerinin incelenmesi sonucu kolaylıkla çürütülebilir. Tapa uçup gitmişse de dişlerde genel olarak hasar belirtileri görülecektir.
Yakıt tapasının yerinde takılı olabildiği durumda, tapa üzerindeki son anahtar izlerini kontrol ediniz. Bu inceleme tapanın yerinden çıkarılıp yakıt (yanıcı madde) alındıktan sonra tekrar yerine takılmış olabileceğini gösterebilir. Araç sahibini/kullanıcıyı bu hususta sorgulayınız.
Yakıt almak amacıyla kasten yakıt deposuna hasar (küçük küçük delikler açılması) verilip verilmediğini inceleyiniz.
Yakıt Deposu Dolum Kapağı ve Dolum Ağzı
Yakıt deposu kapağı ekseriya yakıt deposundan yakıt çekilmesi için çıkarılır ve kapak araçtan uzaklara atılmış olabilir. Kayıp depo kapağı için aracın içini veya yol boyunca olan yerleri, yakınlarda gizlenebilecek yerleri dikkatle kontrol ediniz. Ayrıca bu incelemeyi yolun her tarafında da yapınız. Kundakçı olay yerinden ayrılırken çıkardığı depo kapağını dışarı fırlatmış olabilir.
Araç sahibi yakıt deposunun patlamasıyla depo kapağının da yerinden uçup gitmiş olabileceğini iddia edebilir. Kapağın kenarlarında veya dolum ağzında hasar olup olmadığını kontrol ediniz.
Yakıt Boruları
Gevşek yakıt borularını veya bu boruları, üzerlerinde anahtar kullanıldığına ilişkin izler olup olmadığı açısından kontrol ediniz. Bu kontrol borularda son zamanlarda bir kurcalanmayı veya yakıt sistemi ile yapılan bir onarım çalışmasını gösterebilir. Kundakçıların yangına kaza süsü verme gayreti içinde yakıt borularını gevşettikleri bilinmektedir.
ARACIN MOTOR BÖLÜMÜNÜN İNCELENMESİ
Aracın motor bölümünde de adamakıllı bir incelemenin yapılması gerekir. Kaza ile olan çoğu araç yangınları bu bölümde çıktığından yangın araştırma eksperinin olası tüm kaza nedenlerini elemine etmesi gerekir. Zeki bir kundakçı bir yangını bir motor arızasından çıkmış gibi göstererek kundaklama eylemini gizlemeye teşebbüs edebilir. Örneğin karbüratör aracılığıyla ateşleme olmaması veya yakıt kaçağı gibi. Yangını bir elektrik arızasından çıkmış gibi gösterme teşebbüsü zor olmakla birlikte, mümkündür.
Yangının söndürülmesine ilişkin çaba belirtilerini araştırınız. Motor bölümünde veya motor üzerinde toprak, kum veya yangın söndürme maddelerinin olup olmadığını kontrol ediniz. Bir araç sahibinin/kullanıcısının kendi çıkardığı yangını söndürmeye çalışması olağan değildir. Bulgularınız ile araç sahibinin hikayesini karşılaştırınız.
Motor Mesnetleri
Kaza ile çıkan yangınlarda motor mesnetleri nadiren aşırı yangın hasarına maruz kalırlar. Motor mesnetlerinde hasar belirtisi varsa, bu durum yangın hızlandırıcı bir madde olduğunu gösterebilir.
Kırık motor mesnetleri yüksek maliyetli bir onarıma işaret edebilir ve kasdi yangın nedenini ortaya koyabilir.
Radyatör
Radyatör bağlantı lehimleri kaza ile çıkan bir yangın esnasında çoğunlukla erimezler. Bunun bir istisnası bir yakıt borusunun sızıntı yapması ve olağan olmayan şiddetli bir yangın oluşturmasıdır. Yakıt sızıntısı elemine edilebilirse radyatördeki hasar benzin varlığını gösterebilir.
Kayışlar
Fan, jeneratör veya klima kayışları, kaza ile çıkan araç yangınlarında nadiren tahrip olurlar. Bu kayışlara olan hasar yalnızca kaza ile çıkan yangının olduğu yerlerde olabilir. Kayışlar tamamen tahrip olmuşsa yine benzin emaresi bulabilirsiniz.
Kayıp Aksesuarlar
Akü, karbüratör, jeneratör veya alternatör, marş motoru gibi parçalar bir yangın esnasında tahrip olmazlar. Bu aksesuarlar yangın sonucunda ağır hasara maruz kalabilirler. Ancak, bu parçaların bir kısmı kalıntı olarak kalır. Bu parçalar kayıp ise bu durum parçaların yangından önce çıkarıldıklarını veya araç sahibinin/kullanıcının karşılayamayacağı büyük motor onarımlarını gösterebilir.
Karbüratör
Kaza ile çıkan karbüratör yangınları aracın tamamına hasar vermeden kendiliğinden sönebilir. Motorda ateşleme olmaması, karbüratöre ve etrafındaki bölgeye bazı hasarlar verebilir. Yangın kaza ile çıkmış ise ateşleme olmaması veya yakıt ateşlemesinin karbüratörün içinde olması sonucu çoğunlukla karbüratör içinde hasarlar meydana gelecek ve muhtemelen de karbüratörün metal alaşım olan çeperlerinde erime olacaktır. Bir kundakçının karbüratörün içine veya üzerine benzin döktüğünü kanıtlamak kolay olmaz.
Yakıt Pompası ve Yakıt Boruları
Bir yakıt borusunun bağlantısı kopmuşsa ve motor da çalışıyorsa, yakıt pompası çalışmaya devam edeceğinden veya yakıt pompası elektrikli olduğundan çalışmaya devam ederse aracın komple tahrip olduğu yangınlar meydana gelecektir.
Yakıt filtresinin özellikle de filtre entegre türde ise yakıt pompası bağlantılarının sıkı olup olmadıklarını inceleyiniz.
Özellikle çelik yakıt boruları içinde yakıt olsa bile yanmaz. Buna karşılık neopren tür yakıt boruları yanarlar ve yangının üzerine küçük küçük miktarlarda yakıt atarlar. Yangından geriye kalan yakıt hortumlarını lastik olup olmadıkları açısından inceleyiniz. Sık rastlanan bir durum yetkisiz servis teknisyenlerinin bu hortumları uygun olmayan hortumlarla değiştirmeleridir. Yeni, uygun olmayan bir lastik hortumunun takılmasıyla çok kısa bir süre içinde hortum sızıntı yapmaya başlayacaktır.
ARAÇ MOTORUNUN VE AKTARMA GRUBUNUN İNCELENMESİ
Motor ve Aktarma Grubu
Motor çevresinde kayıp veya gevşek motor kapağı cıvataları olup olmadığını araştırınız. Motoru, motor bloğunda delik olup olmadığı veya çatlak motor kapağı gibi hasarlar açısından inceleyiniz. Aracın altında kayıp veya gevşek yağ karteri cıvataları veya kayıp aktarma grubu parçaları olup olmadığını araştırınız. Aktarma grubu yekpare de olsa görmek için gerekli kontrolü yapınız.
Bu sorunlardan herhangi biri varsa, bu durumlar motorda büyük, yüksek maliyetli bir onarımı ve kundaklama ile çıkarılan bir yangının olası nedenini gösterebilir.
Mekanik İnceleme
Motor ve aktarma grubunda mekanik bir inceleme yapınız. Mümkünse motoru çalıştırmaya gayret ediniz. Tercihen bir bayi servisinden olmak üzere profesyonel bir teknisyenden hizmet alınız ve motor ve şanzımanın sökülmesinde ve incelenmesinde ondan yardım isteyiniz. Yangın araştırma uzmanlarının büyük bölümü eğitimli otomotiv teknisyeni olmadıklarından dışarıdan profesyonel hizmet almaları gerekir. Bir bayi servis teknisyeni yangın geçiren aracın geçmişteki sorunları konusunda, yangın geçiren aracın yapımına, yılına ve modeline ilişkin üretici geri çağırmaları hakkında danışmanlık hizmeti verebilir.
ARACIN ELEKTRİK SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ
Sigortalar ve Eriyebilen Metal Sigortalar
Tüm sigortaları ve eriyebilen metal sigortaları inceleyiniz. Modern araçlar elektrik kısa devrelerine ve aşırı akım yüklenmelerine karşı iyi korunmaktadır. Bulunduğunuz yerdeki bayi servisiniz eriyebilen metal sigortaların yerleri konusunda yardım edebilir.
Tüm kablo demetlerini inceleyiniz. Bir araçta bulunan çoğu elektrik kabloları küçük bir gösterge, bakır telli bir iletken ve kablo demetleri arasında işleyen çeşitli devrelerden oluşmaktadır. Devreler kopabileceğinden veya yere düşebileceğinden devrelerin gittiği esas yerlerin izlenmesi zor olabilir. Doğrudan kısa devre belirtileri olup olmadığını araştırınız.
Bir elektrik arızasından kaynaklanan kaza ile çıkan çoğu araç yangınları yalnızca belirli bir yere hasar verecektir.
Akü
Bir kısa devre meydana geldiğinde akü hızla boşalabilir. Tam şarjlı akülerde muhtemelen bir kısa devre arızası yoktur.
Aküyü bir test cihazı ile veya akü terminallerine kısa devreleyerek kontrol ediniz. Akünün patlayabileceğinden çok ihtiyatlı olunuz.
Kaza ile çıkan çoğu yangınlarda aküde genel olarak çok fazla yangın hasarı olmaz. Yangına maruz kalmayan yerler çoğunlukla çok fazla hasar görmez.
Bir akü üzerinde veya etrafında çalışma yaparken daima dikkatli olunuz. Herhangi bir inceleme yapmadan önce akü başlarının ayrılmış olmasına dikkat ediniz. Akü asidi çok fazla yakıcı olup, deriyi veya giysileri yakabilir.
YENİ ARAÇLARDAKİ YAKIT SİSTEMLERİ
1970 Temiz Hava Yasası yeni araç tasarımlarını zorunlu tutmuştur. Bu yasal düzenlemenin temel hedefleri araç emisyon kontrolleri ile yakıt sistemi buharlarıdır.
Araç emisyon kontrol sistemi, hidrokarbonları ve karbon monoksit gazını daha güvenli bileşenlere dönüştürmek için katalitik konvertörler kullanmaktadır.
Konvertörün üzerinde çoğunlukla paslanmaz çelik bir kapak vardır. Konvertörde kile benzer bileşenlerin olduğu çok geniş bir iç kısım bulunur. Burada bileşenler hidrokarbon emisyonları ile pal peteği tasarımlı bir düzen içinde reaksiyona tabi tutulurlar.
Genelde araçlarda onları aşırı ısıdan koruma amaçlayan ısı kalkanlarının olması gerekir. Bu ısı kalkanları konvertörün üst kısmı ile aracın alt döşemesi arasına yerleştirilmiştir. ( Bazı eyaletlerde konvertörün altının da kaplanması gerekmektedir.)
Katalitik konvertör kaynaklı yangın tehlikeleri arasında aracın alt kaplamasının tutuşması veya konvertöre yakın izolasyonu sayabiliriz.
Katalitik konvertörler düzgün çalışırken 871 oC dereceye kadar yüksek sıcaklık oluştururlar. Motor düzgün çalışmıyorsa konvertörde sıcaklık 1371 oC dereceye kadar ulaşabilir ve yakın çevredeki yer kaplaması, araç alt kaplaması veya araç içinde bulunan yanıcı maddeler gibi tutuşabilir özellikteki maddelerin yanmasına neden olabilir.
Katalitik konvertör kaynaklı araç yangınlarının araştırılmasına dikkat ediniz. Bir yangın nedeninin tespitindeki sorunları ortaya çıkarabilirler ve bunlar kundaklama nedenli görünebilirler.
Yakıt Buharları Toplama Sistemi
Bazı araçlarda, yakıt buharları yakıt deposundan düzenlemelere aykırı olarak dışarı çıkarlar. Yeni araç tasarımlarında yakıt buharlarını dışarı çıkarmadan devridaim ettirecek kapalı yakıt sistemleri kullanılmaktadır. Söz konusu buharlar daha sonra araç motoru tarafından yakılmak üzere bir yerde toplanmaktadır. Kapalı bir sistem olan bu sistem sayesinde yakıt depoları artık yakıt deposu dolum kapağı aracılığıyla havalandırılmamaktadır.
Ancak, bu sistem aşırı basınç oluşturabileceğinden yangın tehlikeleri yaratır. Söz konusu aşırı basınç oluşumu sonucunda yakıt deposu da patlayabilir.
SUÇ ORTAKLARI VE TANIKLAR
Suç Ortakları
Bir aracın sahibi/kullanıcısı araç yangınındaki asıl kundakçısı olmayabilir. Bu kişiler sıklıkla, bir başka kişinin hizmetlerinden istifade ederler. Bir suç eylemine iştirak eden kişi sayısı birden fazla ise bu kişiler suç ortağı olarak bilinirler. Suç ortağı kişi bir aracın nasıl yakılacağı hususunda daha fazla bilgili olabilir ve iki kişi eylemi birlikte yaparlar.
Araçlar gözden uzak yerlerde yakılırlar ve kundakçının bir şekilde destekçisi olabilir. Suç ortakları aracın yakılmasına yardımcı olabilir veya kundakçının aracını kullanabilirler. Araç sahibine o yerde bulunma nedenini sorunuz.
Tanıklar
Birileri bir yerde bir şey görmüş, bir şey duymuş veya bir şeyler biliyor olabilir.
Araç yangınları kendi kendine sönmeden önce çoğunlukla başkaları tarafından görülür, keşfedilir. Yangın yerine en yakın oturan komşuları araştırınız. Kimse evinde değilse daha sonraki bir zamanda onlara tekrar gidin. Yangın araştırma eksperi çevre incelemesi esnasında yaptığı görüşmeler yoluyla iki veya daha fazla ses duymuş olabilen veya aracın durması ile yangın görülmesi arasında geçen zaman süresi dikkatini çekmiş olabilen birilerinin olduğunu öğrenebilir.
Araç sahibinin komşularını araştırınız. Aracın çekilmekte olduğuna veya araç üzerinde tamirat yapılmakta olduğuna tanıklık etmiş olabilirler. Komşular araç sahibinin araç hakkında yaptığı şikayetleri biliyor olabilirler. Aracın uzun bir süre atıl kaldığını polise şikayet etmiş olabilirler.
OTOMOBİL DIŞINDAKİ ARAÇ YANGINLARI
Yat (tekneler) ve karavanlı araçlar da (motorlu mobil ev ve çekiciler) yangın kurbanı olmakta ve sorunlar yaratmaktadır. Fiberglas gövde yapısı yangın yükünü ve yangın hasarını arttırmakta ve sonuçta araç yangınla komple tahrip olabilmektedir.
Bu konudaki diğer tehlikeler yemek pişirme aletleri, ek elektrik devreleri ve teknelerin sintine bölgesindeki buhar oluşumlarıdır. Araçtaki benzine ek olarak yakıta sıvı propan da katmış olabilirsiniz. Bunların her biri veya hepsinin birleşimi yangın müfettişi için oldukça önemli bir delil teşkil edebilir.
Yangın müfettişi tarafından yapılan normal incelemelere ilaveten, ısıtıcı, fener, soba ve jeneratörler gibi cihazların hepsinin incelenmeli ve bir yangın nedeni olarak elemine edilmelidir.
Diğer araçlar gibi kamyonlar da aynı nedenlerle yakılırlar. Çok büyük kamyonlarda birden fazla sayıda yangın belirlenebilmekte ve kargo yangınları kaza eseri olabilmektedir. Ancak, ortak olan husus sigorta parasını alma amacıdır. Kamyon yangınlarında ekseriya organize suç eylemi söz konusudur.
ARAÇ MÜLKİYET VE TESCİL NUMARALARI
Araç Kimlik Numaraları (VIN)
1969 yılından önce, VIN, yani Araç Kimlik Numaraları araçta çeşitli yerlere konulurdu. Bunlar gizli VIN Araç Kimlik Numaraları olarak bilinmekte ve bir yangın müfettişinin bunların yeri için bir polis merkezinde oto hırsızlığı bölümüne, Ulusal Otomotiv Hırsızlığı Bürosuna veya bulunulan yerdeki otomobil bayisine başvurulması gerekmekteydi.
1969 yılından itibaren, bu numaralar aracın ön paneli üzerinde sol tarafa konulmakta ve aracın dışından görülebilmektedir. Bu numaralar bazan 1969 yılından sonra imal edilen araçlarda kapı kenarlarında veya kapı pervazlarında da bulunabilir. Ancak, VIN, yani Araç Kimlik Numaralarının diğer üretici numaraları veya garanti numaraları ile karıştırılmamasına dikkat edilmelidir. Birileri aracın ön panelindeki numaraları çıkarsa da sonradan aracın teşhis edilmesi için aracın başka yerlerinde gizli Araç Kimlik Numaraları bulunmaktadır.
Araçtaki Araç Kimlik Numaraları ile Çevre Koruma Ajansı Numaralarının birbirine uyumlu olması gerekir. Aracın kimliğinin belirlenmesindeki tek yol budur.
Ön panelde bulunan araç kimlik numarası plaketi çoğunlukla metal bir plaka olup ön panele perçinlenmiştir. Aracın lisans plaketleri sökülmüş ise, araçta mevcut bu plaket sayesinde bir yangın sonrasında da aracın kimliği teşhis edilebilir.
Yanan aracın sigortalı araç ile aynı olduğunu doğrulamak için Araç Kimlik Numarası ile sigorta poliçesini karşılaştırınız.
Değiştirilmiş veya kayıp Araç Kimlik Numarası plaketleri çoğunlukla plaket üzerinde oynama yapıldığına ilişkin göstergelerdir. İnceleme esnasındaki aşağıdaki hususları araştırınız. 1) Sürtme, Törpüleme veya Zımparalama İzleri 2) Üzerine baskı veya 3) Plastik değiştirme numaraları ( Yeni Araç Kimlik Numaralarını ve nasıl gösterildiklerini içeren düzenlemeler için yerel Motorlu Araçlar Bölümünü kontrol ediniz.)
Ödeme Kayıtları
Bir araç yangınının araştırılmasının ayrılmaz bir parçası da aracın finansal durumunu saptamaktır. Elde edilmesi gereken bilgiler arasında aşağıdaki hususlar bulunmaktadır.
Araç ne zaman satın alınmıştır?
Araç nereden satın alınmıştır?
Satın alma fiyatı nedir?
Araç kredili mi satın alınmıştır, kredili ise kimden kredi alınmıştır?
Aracın daha ne kadar borcu vardır?
Araç sahibinin gerçekleştirmediği bir ödeme var mıdır?
Yangın müfettişinin bundan sonra yapacağı iş kredinin verildiği finansal kuruluştan sağlanan bilgileri doğrulamaktır. Geciken ödemeleri veya araç sahibinin ödeme alışkanlıklarında olan bir değişikliği kaydediniz. Araç sahibinin kredinin tekrar yapılandırılması veya kısmi yapılan ödemeler gibi, ödeme yöntemleri hususundaki bir değişiklik talebi olup olmadığını saptayınız.
SİGORTA HASAR BELGESİ VE ŞÜPHELİLERİN SORGULANMASI
Araç Yangını Bir Suç Niteliğinde Olmayabilir
Bazı eyaletlerde, araç yakma bir suç teşkil etmeyebilir. Bazı eyaletler bir yakma işlemi öncesinde aracın tescilini ve/veya çalıştırılmasını zorunlu tutmaktadır. Sizin vakanızın kundaklama tanımına girip girmediğini kontrol ediniz.
Ancak, bir talep için bir sigorta dosyası açıldığında ve araç sahibi aracın yakılması işine karışmışsa artık bir sigorta sahtekarlığı suçu işlenmiş demektir. Kundakçı sigorta şirketini dolandırmaya teşebbüs ettiği zaman suç oluşur.
Araç sahibi sigorta talebini postaya verdikten sonra bir federal posta sahtekarlığı suçu oluşur ve işin içine Amerikan Posta Hizmetleri Araştırma Eksperleri de müdahil olur.
Şüphelilerin Soruşturulması
İster kaza eseri olsun ister kundaklama nedenli olsun bir araç yangını belirlendikten sonra araç sahibi ile görüşülmesi gerekir. Yangında araç sahibine şüpheli olsun olmasın başlangıç soruşturmasında kendisine bir şüpheli olarak değil bir kurban olarak davranılmalıdır. Yangın müfettişinin soruları suçlayıcı tarzda olduğu zaman araç sahibinin sessiz kalma haklarını kullanması önerilmelidir. (Bu husus üzerinde Bölüm 12: Yasal Hususlarda ayrıntılı durulacaktır.)
Şüphelinin sorgulanması bir bilgilendirme veya uyarı görevi yapabilir. Araç sahibi bir şüpheli olarak sorgulandığını fark ederse zarara katlanmaya veya sigortaya başvurmamaya karar verebilir. Yinelemek gerekirse bazı eyaletlerde finansal bir kazanç yoksa suç da yoktur.
NEDENLER VE ARAÇ KUNDAKLAMA
Nedenler
Bu bölümde tartışılacak nedenler Yangın Çıkarma Nedeni: Ünite 9’da üzerinde durulan nedenlerin bir tekrarı olabilir. Kundaklama ile çıkan araç yangınları ile ilgili nedenler yapısal kundakçılıkta söz konusu olan nedenlerle aynıdır. Araç kundakçılığındaki bazı ek nedenler aşağıda ele alınacaktır.
Mekanik Sorunlar
Bir araç sahibinin kendi aracını yakma nedeni ekseriya mekanik sorunlardır. En çok görülen mazeretler listesi aşağıda bulunmaktadır;
Araçta çok büyük bir onarım gerekmesi, ancak araç sahibinin bunu yaptıracak parasal gücünün olmaması,
Aracın defolu, kusurlu, umulduğu gibi çıkmaması nedeniyle araç sahibinin gerek bayiden gerekse üreticiden memnun olmaması,
Aracın satın alındığında mekanik arıza çıkarmaya yakın bir durumda olması, aracın muhtemelen kullanılmış itfaiye, polis veya belediye araçlarının veyahut kullanılmış filo ve kiralık araçların satıldığı bir müzayeden alınmış olması,
Aracın yıpranmış olması ve sigorta değerinin satış değerinden veya piyasa değerinden yüksek olması
Araç Sahibinin Finansal Sorunları
Araç sahibinin finansal geçmişi hakkında bir araştırma yapılması gerekmektedir. Kişinin arkadaşları, komşuları ve akrabaları kişisel konularını bilmeyebilirler. Bazı durumlarda kişinin eşi bile bundan haberdar olmayabilir.
Kişinin işsiz kalması finansal sorunların kaynağıdır. Araç sahibinin ikinci bir aracı daha olduğundan ödemelerini geciktirdiği aracını yakacaktır. Bunun nedeni araç taksitle satın alındığından araç sahibini eline bir şeyin geçecek olmamasındandır.
Araç sahibi boşanmış olduğundan, kumar oynadığından, tefeciye borçlu olduğundan veya gelir düzeyinin üzerinde yaşam sürdüğünden acilen nakde ihtiyaç duyabilmektedir.
Göz önüne alınması gereken bir diğer etmen de yakılan aracın piyasa değerinin halen elde olan aracın değerinden düşük olmasıdır.
Ailesel Sorunlar
Ailesel sorunlar ortaya çıktığında kin ve intikam nedenleri söz konusudur. Eşlerden biri aldatıyorsa diğer tarafın çapkın eşi evde tutmak için aracı yakması olasıdır. Bir diğer neden de eşlerden birinin o aracın alınmasına karşı çıkmasındandır.
Bir başka olasılık ailedeki genç delikanlının veya genç kızın araçtan uzak tutulması veya aile aracını kullanamamasıdır.
Komşularla tanık olabilecekleri bir ihtilaf veya tartışma, veyahut araç sahibinin evindeki ailesel sorunlara ilişkin şahsen bilgi sahibi olup olmadıkları hususunda görüşünüz.
Diğer Nedenler
En çok bilinen diğer kundaklama nedenleri arasında, aracın araç sahibine fahiş fiyatla satıldığı veya yeni bir araç almak istendiği ve mevcut aracın satılmayacağı gibi durumlar sayılabilir.
MISSISSIPPI İTFAİYE AKADEMİSİ
YANGIN MÜFETTİŞİ N.F.P.A. 1033 |